# taz.de -- Sosyal medya düzenlemesi yasalaştı: Almanya değil Çin modeli
> Tartışmalı sosyal medya düzenlemesinin kabul edilmesiyle birlikte sosyal
> medya platformları ve haber sitelerinde yer alan içeriklerin tamamen
> kaldırılması mümkün hale geldi.
(IMG) Bild: Deniz-Atalay: „Amaçlanan unutulma hakkı kavramını tersyüz ederek temiz bir internet yaratmak.“
Kamuoyunda sosyal medya düzenlemesi olarak bilinen kanun teklifi, Çarşamba
sabah erken saatlerde TBMM'de AKP ve MHP'lilerin verdiği oylarla yasalaştı.
İktidardarın „kişisel hak ve özgürlükleri güvence altına almak“ iddiasıyla
hazırladığı yasa değişikliği uyarınca sosyal medya platformları ve haber
sitelerinde yer alan içeriklerin tamamen kaldırılması mümkün hale geldi.
Günlük erişimi bir milyondan fazla olan Twitter, Facebook ve YouTube gibi
yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcılarına Türkiye'de en az bir temsilci
bulundurma zorunluluğu getiren düzenleme, aynı zamanda kullanıcı
verilerinin Türkiye'de saklanması gerektiğini öngörüyor. Yasaya uymayan
sosyal ağ sağlayıcılarına verilecek yüksek idari para cezalarının yanı
sıra, yüzde 90 oranına kadar bant daraltması (throttle) ve reklam alma
yasağı gibi yaptırımlar da yeni düzenlemede yer alıyor.
Yasa teklifiyle sonuçlanan tartışma, Twitter'da anonim bir kullanıcının
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın kızı ve torunu hakkında kullandığı hakaret içeren
ifadelerin ardınan başlamıştı. 1 Temmuz tarihinde sosyal medyayı ve
internet platformlarını hedef gösteren Erdoğan, „Sosyal medya mecralarının
tamamen kaldırılmasını“ istediğini belirtmişti. Kısa sürede hazırlanan
„İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla
İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunu“, 28 Temmuz 2020
tarihinde meclis gündemine alındı. Benzer yasaların bazı Avrupa ülkelerinde
de olduğunu ve düzenlemenin Anayasa'ya uygun olduğunu iddia eden AKP Grup
Başkanvekili Cahit Özkan ise, Salı günü meclis önünde yaptığı açıklamada,
„Tamamen başına buyruk olan, hesap vermeyen, mağduriyet yaratan sosyal
medyayı“ devlet denetimi altına alacaklarını ifade etti.
TBMM'deki görüşmeler sırasında eleştiride bulunan HDP Grup Başkanvekili
Saruhan Oluç, bu düzenlemenin hazırlanmasında ne kamuoyunun ne de
muhalefetin görüşüne başvurulduğunu belirtti. „İnternetin kullanılamaz hale
geleceğini“ belirten Oluç, düzenlemedeki ifade özgürlüğü kısıtlamalarının
anayasaya aykırı olduğunu vurguladı: „Bu Almanya değil, Çin modeli.“
## „A Haber gibi temiz“
Yasayla birlikte sosyal ağ sağlayıcıları, içeriklerine getirilen erişim
engellerinin yanı sıra doğrudan içeriği kaldırmakla yükümlü olacaklar.
İçerik kaldırma konusunda Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'na (BTK)
düzenli bildirimde bulunmak zorunda olan sosyal ağ sağlayıcılarına, aksi
takdirde 10 milyon liraya kadar para cezası uygulanacak. Taz'a konuyla
ilgili görüş bildiren Bilişim Hukuku Uzmanı Avukat Gülşah Deniz-Atalay'a
göre hükümetin bu değişiklikle amaçladığı, „unutulma hakkı kavramını
tersyüz ederek tüm geçmiş yolsuzlukların ve tutarsız açıklamaların
unutulduğu temiz bir internet yaratmak. A Haber gibi...“
Temsilci bulundurma zorunluluğu getirilen günlük erişimi bir milyondan
fazla olan yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcıları, yeni düzenlemeyle
birlikte kullanıcı verilerini Türkiye'de saklamakla yükümlü hale geliyor.
Siber Haklar uzmanı akademisyen Yaman Akdeniz, bu şartlar altında Twitter
ve Facebook'un „kolay kolay ofis açmayacağını“ düşündüğünü ifade etti.
Hükümetin yasa teklifi oluştururken bu şirketlerin görüşlerini almadığını
belirten Akdeniz, [1][Twitter'dan yaptığı açıklamada], „Bu sistemi kabul
etmeleri uluslararası itibarlarını sarsacak, Türkmenistan ve başka
ülkelerden gelecek teklifleri de kabul etmek zorunda kalabilecekler. Daha
da önemlisi kullanıcı datalarını lokalize ederek ciddi risk altında
bırakacaklar.“ dedi. Avukat Gülşah Deniz-Atalay ise, kişisel verilerin
Türkiye'de saklanması ve makamlarla paylaşılmasının, temel bir hak olan
„anonimlik hakkının“ ihlali anlamına geldiğini belirtti.
## Twitter'a giden mahkeme kararlarının yüzde 74'ü Türkiye'den
Halihazırda sosyal medya platormlarına çeşitli kurumlar (BTK, RTÜK, Diyanet
ve bazı bakanlıklar) aracılığıyla erişim engeli gelebiliyordu. İfade
Özgürlüğü Derneği'nin [2][„Engelli Web“ raporuna göre] Türkiye'de 2019 sonu
itibarı ile 400 binden fazla websitesi, 7 bin kadar Twitter hesabı, 40 bin
tweet, 10 bin YouTube videosu ve 6 bin 200 Facebook içeriği erişime
engellendi.
2012 ve 2019 Haziran ayı arasında Twitter’a dünya genelinde gönderilen 7396
mahkeme kararından yüzde 74'ü Türkiye'dendi. Türkiye hükümeti yalnızca 2019
yılının ilk altı ayında Twitter'dan altı bin içeriğin kaldırılmasını talep
etti. Twitter ise şu ana kadar bu taleplerin yalnızca yüzde 5'ine uyduğunu
açıklamıştı.
29 Jul 2020
## LINKS
(DIR) [1] https://twitter.com/cyberrights/status/1288049302070276097
(DIR) [2] https://ifade.org.tr/reports/EngelliWeb_2019.pdf
## AUTOREN
(DIR) taz.gazete
## TAGS
(DIR) taz.gazete
(DIR) Özgürlükler
(DIR) Politika
## ARTIKEL ZUM THEMA