# taz.de -- Kurtuluş'ta bir dükkan: Mahallenin en renkli fotoğrafı
> İstanbul'daki göçmenler, ülkede yükselen yabancı düşmanlığı karşısında
> zor günler geçiriyor. Kurtuluş semtinde yer alan bir fotoğraf stüdyosu,
> müşterilerine vesikalık fotoğraflardan daha fazlasını sunuyor.
(IMG) Bild: Gürüz’ün İngilizce ve Fransızca bilmesi de burayı göçmenler için cazip bir yer haline getirmiş
İstanbul'da, Kurtuluş Caddesi’nin sonunda yer alan bir fotoğraf stüdyosu
günün ilk ışıklarıyla kepenklerini açıyor. Dükkanın vitrini Iraklı,
Suriyeli, Nijeryalı insanların anı fotoğraflarının basılı olduğu eşyalarla
kaplı. İçerideyse düğün fotoğraflarından oluşan küçük panoda, yeni evlenmiş
çiftlerin fotoğrafları asılı. 26 yıl önce açılan „Foto Naturel“ isimli
stüdyonun başında Metin Gürüz (30) var. Mesleği küçük yaştan itibaren
babasının yanında öğrendiğini söylüyor. Üniversitede bilgisayar bölümünden
mezun olduğunu belirten Gürüz, fotoğraf işlerinin yanı sıra burada
bilgisayar tamiri de yapıyor. Dükkana günde 40-45 kişinin uğradığını ifade
eden Gürüz, “Bunların yarısı göçmenlerden oluşuyor. Çoğunlukla pasaport
fotoğrafı çektirmek için geliyorlar“ diyor. Ancak Kurtuluş'ta yer alan bu
dükkan, mahallede yaşayan göçmenler için bir fotoğrafçı dükkanından daha
büyük bir anlam taşıyor.
İstanbul’un Şişli ilçesine bağlı ve göçmenlerin yoğun olarak yaşadığı
Kurtuluş semti, yaklaşık 500 yıllık bir geçmişe sahip. Bir Rum mahallesi
olarak kurulmasının ardından Ermenilere ve Yahudilere de ev sahipliği yapan
semt, tarih boyunca göç alan bir yer oldu. Semtin çehresi, son on yıl
içinde bir kez daha değişime uğradı. Doğma büyüme Kurtuluşlu olan Gürüz bu
değişime yakından tanıklık ettiğini söylüyor. Kurtuluş’u kültürel bakımdan
zengin bir muhit olarak tanımlayan Gürüz, bu zenginliğin göçmenlerle
birlikte arttığını düşünüyor: “10 yıl önce Afrika'dan gelen göçmenler daha
fazlaydı. Son beş yılda ise Ortadoğu’dan gelen göçmen sayısında ciddi bir
artış oldu.“ Gürüz’e göre semtin çokkültürlü yapısı göçmenlerin yaşamasını
kolaylaştırıyor. “Geçtiğimiz günlerde dükkana aynı anda bir Kanadalı ve bir
Iraklı girdi. Iraklı Kanada vizesi için fotoğraf çektirmek isterken
Kanadalı da Türkiye’de oturum izni için fotoğraf çektirdi. Onlara
kimliklerini değiştirmelerini önerdim,“ diye anlatıyor gülerek.
## „Her güne endişe ile başlıyorum“
Sekiz sene önce İstanbul’a yerleşen Kamerunlu Philip*, dükkanda daha önce
verdiği fotoğraf siparişleri için bekliyor. Kıbrıs’ta okurken ailesinin
maddi durumunun bozulması üzerine İstanbul’a gelen Philip'in Metin Gürüz
ile tanışması 2011 yılına dayanıyor: „O zamanlar Kurtuluş'ta oturuyordum.
Evimdeki internet bağlantısı arızalanmıştı. Arkadaşlarım Metin diye
birinden bahsetti. Evime gelip sorunu halletti. Tanıştığımız andan itibaren
aramızda özel bir bağ oluştu.“ Philip, artık bu semtte oturmasa da Gürüz
ile bir kardeş gibi oldukları için hala bu dükkana geldiğini ifade ediyor.
İşlerinin “fena gitmediğini“ söyleyen Philip’in çalışma ve oturma izni yok.
Bu nedenle en büyük korkusu yakalanıp sınır dışı edilmek: “Her güne ‚acaba
akşam evime geri dönebilecek miyim‘ endişesiyle başlıyorum.“
İstanbul’da 2 Ağustos tarihi itibariyle geçici koruma kapsamında yaşayan
toplam kayıtlı yabancı sayısı 1 milyon 82 bin. Temmuz ayında İstanbul
Valiliği’nden yapılan açıklamayla kaydı başka şehirlerde olan göçmenlere
İstanbul’dan ayırılmaları için 20 Ağustos’a kadar süre tanınmış ve bu süre
daha sonra 30 Ekim’e uzatılmıştı. Bu kapsamda son dönemde İstanbul’da
yaşayan göçmenlere yönelik yapılan operasyonlar arttı. Operasyonlarda
yakalanan göçmenler, kayıtlı oldukları şehirlere ya da Geri Gönderme
Merkezleri'ne sevk ediliyor.
Çalışma izni için fotoğraf çektirmek amacıyla dükkana gelen Suriyeli
Muhammed* (25), İstanbul Valiliği’nin kamuoyunda yoğun olarak eleştirilen
bu uygulamanın olumlu yanları da olduğunu söylüyor. Kendisi nispeten şanslı
bir pozisyonda. Taksim’de çalıştığı süpermarketin sahipleri ona çalışma
izni çıkarmak için yardım ediyor: “Göçmenlerin çoğu güvencesiz çalışıyor.
Bu uygulamayla işverenler sigorta yapmak zorunda kalacak.“ Beş yıl önce
Türkiye’ye gelen Muhammed, çalışma izni aldıktan sonra kaydını İstanbul’a
aldırmaya çalışacağını belirtiyor. Kayıtlı olduğu Urfa’ya geri dönmek
istemediğini belirtiyor: “Orada iş yok. Burada para kazanıp Urfa’daki
aileme gönderiyorum.“
## “Buraya geldiklerinde kazıklanmayacaklarını biliyorlar“
Öğle saatiyle birlikte dükkan kalabalıklaşıyor. Müşterilerden bazıları
fotoğraf çektirirken, bazıları da daha önce verdiği fotoğraf siparişlerini
teslim almak için uğruyor. Sırasını bekleyenler için dükkanda her daim çay
ikramı var. Çay kaşıklarının sesi fotoğraf makinesinin deklanşör sesine
karışıyor. Dükkana uğrayanlar arasında güvenilir emlakçı soran da var,
sokağa terk edilmiş bir köpeğin sahiplendirilmesi için yardım isteyen de.
Gürüz bu insanlara da yardım etmeye çalıştığını anlatıyor. Onun bu tavrı,
zaman içinde Foto Naturel’i yalnızca bir fotoğraf stüdyosu olmaktan
çıkararak mahallelilerin dertlerine çözüm aradığı güvenilir bir adres
haline getirmiş. Gürüz’ün İngilizce ve Fransızca bilmesi de burayı
göçmenler için cazip hale getiren nedenler arasında. Gürüz, Arapçayı da
bildiği diller arasına eklemek istiyor. “Buraya geldiklerinde ayrımcılıkla
karşılaşmayacaklarını ve en önemlisi kazıklanmayacaklarını biliyorlar.“
Gürüz, dükkandan içeriye giren Karim’i* “habibi“ ifadesiyle karşılıyor. Bir
sene önce İstanbul’a gelen 27 yaşındaki Karim, ülkesi Cezayır'de
kütüphanecilik bölümünde okurken ekonomik koşullar nedeniyle kendini
Kurtuluş’ta bulmuş. Şimdilerde bir fabrikada çalışan Karim turist vizesini
yeniletmek için fotoğrafa ihtiyacı olduğunu söylüyor. Çalıştığı fabrikada
Türkiyelilerin yanı sıra Suriyeli, Cezayirli ve Faslı pek çok göçmen
işçinin de bulunduğunu anlatan Karim çalışma koşullarından ötürü dertli:
“Daha fazla çalışmama rağmen Türkiyeli işçilerin maaşının yarısından azını
alıyorum.“ İşe beş dakika geç kalmasının bile kovulma sebebi olabileceğini
söyleyen Karim, kendisine ikram edilen çayı nazikçe reddedip hızlıca
dükkandan dışarıya çıkıyor.
Gün içinde onlarca kişinin girip çıktığı, bazılarının sadece çay eşliğinde
bir sohbet için uğradığı Foto Naturel’de saat dokuza yaklaşırken kapanış
öncesi son hazırlıklar yapılıyor. Ertesi gün çeşitli Afrika ülkelerinden
insanların katılacağı bir etkinliğin fotoğraflarını çekecek. Gürüz,
ihtiyacı olan tüm malzemeleri çantasına koyduğundan emin oluyor. Dükkanın
kapısını kapatırken Kurtuluş’un en az sakinleri kadar renkli olan
caddesinde kalabalığa karışarak gözden kayboluyor.
* İsimler redaksiyon tarafından değiştirilmiştir.
25 Sep 2019
## AUTOREN
(DIR) Meral Candan
## TAGS
(DIR) taz.gazete
(DIR) Toplum
## ARTIKEL ZUM THEMA