# taz.de -- Rapçi Ezhel ile söyleşi: Angara ayazı Berlin'i kesti
> Avrupa turnesi kapsamında Berlin'e gelen Hip-Hop sanatçısı Ezhel ile
> Türkçe Rap'ın kökenlerini, halk müziğinden aldığı ilhamı ve cezaevinde
> geçirdiği süreyi konuştuk.
(IMG) Bild: „Ben politik olmak için sanat yapmıyorum ama sanatımda ister istemez politika oluyor.“
„Ezhel“ adıyla bilinen rapçi Sercan İpekçioğlu, 16 Mart günü Berlin'in önde
gelen kültür mekanlarından biri olan Festsaal Kreuzberg'de konser verdi.
Almanya'nın başkentine sık sık gelip giden Ankaralı sanatçı, „Artık bir
ayağımız burada“ diyor. Geçtiğimiz yılın Mayıs ayında „Uyuşturucu
kullanımını özendirmek ve kolaylaştırmak“ suçundan tutuklanan Ezhel,
yaklaşık bir ay sonra serbest kalmış ve beraat etmişti.
Mayıs 2017'de çıkardığı Müpthezel albümüyle tanınan 28 yaşındaki Ezhel ile
Universal Music'in Berlin bürosunda buluştuk. Ezhel ile Türkçe Rap'ın
kökenlerini, halk müziğinden aldığı ilhamı ve cezaevinde geçirdiği süreyi
konuştuk.
Ankara ve Berlin iki başkent. „Şehrimin tadı“ şarkısında „Ankara ayazı
ruhumu keser“ diyorsunuz. Peki Berlin'in ayazı nasıl?
Valla Berlin biraz daha soğuk olsa da Ankara ayazına çok benzediğini
düşünüyorum; benzer hisler. Rüzgar olarak da, ruh olarak da hoşuma gidiyor.
Ankara bir “Cumhuriyet“ şehri. O dönemin Cumhuriyet mimarisinde 20'lerin,
30'ların Alman mimarisini görebilirsin. Burası ilham veren bir şehir.
Türkçe rap'in geçmişine bakarsak böyle bir tez var: Türkçe rap Almanya'da
doğdu.
Tez değil. Burada, Kreuzberg'de doğdu: Mesela Islamic Force. Bu gruptan Boe
B'nin dövmesi var bende.
Islamic Force'un dışında akla gelen isimler Cartel ve Killa Hakan…
Ben buraya şu an Hakan abinin evinden geliyorum zaten. Bize Kreuzberg'i
gezdirdi. Berlin'e ikinci kez geldiğimde tanıştık. Türkçe rap için çok
büyük bir isim.
## Buradaki insanlara geldiğiniz yeri, müziğinizi öğrendiğiniz ve
geliştirdiğiniz şehir olan Ankara'yı nasıl anlatırsınız?
Ben Hip-Hop ortamını hep Ankara'nın sokaklarında gördüm. Şu an insanlar
daha çok internette paylaşım yapıyorlar, ama eskiden orada bir “community“
vardı. Biz o hayatı yaşıyorduk, herkes ekmeğini paylaşıyordu. Kimsenin işi
gücü yoktu, herkes sokakta hayatta kalmaya çalışıyordu. Ama zaman değişti,
sokaklar eskisi kadar somut ve bir arada değil.
Ne değişti?
Ülkenin koşulları, dünyanın koşulları. İnsanlar müzik etkileşimini artık
internetten, sanal bir şekilde yapıyorlar. Sokaktaki his bana bazen biraz
yitmiş gibi gelse de Ankara'nın her zaman sağlam bir Hip-Hop ortamı oldu.
Başı da Ankara'da kurulan Mode XL grubu çekti. Biz de onlardan çok
etkilendik. Ama sadece Hip-Hop değil, Ankara'nın Türk müziği üzerinde genel
bir etkisi var. Hep müzisyen çıkarmış bir şehir.
Türk müziğinden nasıl bir ilham aldınız? Neşet Ertaş'ın isyanı geldi
aklıma. Sanki bir isyanı paylaşıyorsunuz.
İç Anadolu'daki bozlak kültürü olsun, türkü kültürü olsun, bunlar bana hep
ilham vermişti. Ankara'nın kendine has „oyun havası“ kültürü var, pavyon
kültürü var. Özellikle Türk halk müziğinden çok etkileniyorum. Divan ve
halk şiirleri. Günümüz rapçilerinin yaptığı müziğin eskinin ozanlarından
çok da farklı olmadığını düşünüyorum. O kadar çok benzerlik var ki
şaşırırsın, anlattıkları şeyler, başkaldırıları… Hip-Hop çok uluslararası
bir kültür ama insan kendi kültürünü de bilip bunu evrensel olanla
harmanladığı zaman çok başka bir sanat çıkıyor ortaya.
“İsyan“ motifi Arabesk müziğiyle de ortak bir nokta.
Benzer sosyokültürel vo sosyoekonomik arkaplanları var, o açılardan
benzeyen yerleri de var. Ama tabii arabesk daha duygular üzerine, acı ve
sıkıntı üzerine. Hiphop biraz daha sınırsız, anlatabileceği şeyler daha
çok. Her şeyden bahseden bir tür olsa da beslendiği yerlerden birisi de
burası. Demek ki insanlar acı çekiyor, müzikteki isyan da tutunulacak bir
yer oluyor. Elbette bunun sınıfsal bir yanı da var.
Belki de bu isyanı yansıttığınız için yaklaşık bir ayınız hapiste geçti.
Tarafınıza yöneltilen “Uyuşturucuya özendirme suçlaması“ hakkında ne
düşündünüz?
Garip geldi. Aslında bekliyordum, çünkü toplumun alışık olmadığı bir şeyi
yaptığımın farkındaydım. Ama kendi müziğimizin bu kadar dinleneceğini
beklemiyordum. Adliyeye ifade vermeye gittim. Hakim tutuklu yargılanacağımı
söyledi. Önceki gün İngiltere'deydik, ilk defa yurt dışında konser
vermiştik. Sonra Türkiye'ye döndüm ve hapse girdim. Hiçbir şey yapamadım.
“Tamam,“ dedim, “hadi bakalım başımıza ne gelecekse göreceğiz.“
Cezaevi nasıldı?
Benim için tam bir deneyim oldu. İçeriye gene müzik sayesinde alıştım. Bir
Ali dayı vardı içerde. Bana dedi ki, “Yeğenim burada rap map yok.“ Dedim
“Ne var dayıcığım?“ Dedi, “biz türkü dinleriz.“ Ben de bağlama olup
olmadığını sordum. Getirdiler, çaldım biraz. Çok hoşuna gitti. Sonraki
dönemde hapiste biraz radyo muamelesi gördüm. Gülüp geçiyorum şimdi tabii.
Ama orada hayatın gerçeklerini gördüm. Bir sürü insanın başına çok garip,
çok kötü şeyler gelmiş. Bakış açımı değiştirdi. Bana sabretmeyi öğretti.
Hayatıma çok şey kattı.
Sizce cezaevine girmenizin sebebi gerçekten uyuşturucuya özendirmek miydi?
Yoksa uyuşturucudan çok „hayata karşı isyan etme, hayattan zevk alma,
müziğe kendini verme, akşam kafayı bulma“ gibi bir tutum söz konusu
olabilir mi?
Öyle tabii, şarkı sözlerime fazla doğrudan yaklaşımlar var. Devletin
tepkisini bir yerde anlayabiliyorum: „Bu çocukları uyuşturucuya, zehire
özendiriyor“ gibi. Ama böyle bir durum yok. Maalesef her şey böyle makasla
keser gibi çözülmeye çalışılıyor. Hiç kimse diyalog içerisinde değil.
Ortada bu işin nasıl olması gerektiğine dair bir fikir yok. Doğası gereği
böyle bir şey sanat, hiçbir zaman baskıyla engelleyemezsin. İmkansız.
İnsanlar zaten bir şekilde tepki veriyor. Halk gerçekten bir şeyden
tiksinirse zaten ona göre sonuçlar çıkar ortaya. O zaman kimse tutamıyor;
ne devletler, ne başka bir güç. Benim yaşadıklarımın Türkiye'de yapılacak
bütün sanat işleri için örnek olmasını isterim. Çünkü sanat özgür kalmalı,
kardeşim. Sokaklarda gördüğün şeyi yansıtıyorsun, kendini anlatıyorsun,
hayatı anlatıyorsun.
Sokakta gördüklerinize güzel bir örnek „Geceler“' şarkısında geçiyor.
„Şehrimin tadı“nda ise patronlara küfrediyorsunuz. Bunlar disipline karşı
isyan olarak algılanıyor galiba.
Bir şeyler yanlış yani, gerçekten kötü patronlar varsa bunu söylemem lazım.
Sanatçının görevi bu. Çünkü insanlar başka birilerinin kazancı için çok
fazla emek veriyorlar, çok zor hayatlar yaşıyorlar. Tabii hayatın düzeni
bu, birileri birilerinden daha çok kazanabilir. Ama ortada insanların
gerçekten sömürüldüğü çok genel sorunlar var, Herkes hakkını alsa, güzel
bir dünya olabilir. Ama olmadığı için, kendim de bunu yaşadığım için bunu
söylemem lazım. Çok emek verdim, çok çalıştım. Fiziksel emeğimi, zihinsel
emeğimi vermeme rağmen sonunda kazanamadığım işlerim oldu. Bu yüzden
bunları anlattım. Bugün Türkiye'de bir sürü insan belki üç işte çalışmasına
rağmen yetmiyor. Ona karşı bir isyan. Canımı sıkan ne varsa rap bana bunu
söyleme gücünü veriyor.
90'ların Berlin'inde de Türkçe Rap de bir isyan anlamına gelirdi. O
zamanlar Almanya'da ırkçı saldırılar yoğun yaşanıyordu. Siz sanatınızı
politik olarak mı tanımlarsınız?
Bundan kaçamazsın. Ben politik olmak için sanat yapmıyorum ama sanatımda
ister istemez politika oluyor. Politik bir duruş sergileyip sanat yapmak da
bana bir süreden sonra artık şov gibi geliyor. Benim bütün kimliğim siyaset
üzerinden olur, hep böyle müzik yaparsam zaman politikacıdan farkım kalmaz.
Ama sen orijinalsın, sanatçısın, dünya hakkında fikrin varsa bunu
söylemekten çekinemezsin. O zaman da ister istemez politik oluyorsun. Ama
bir tarafta yer alıyor muyum? Hayır. Benim politikam „Let's get along“.
Berlin'e gelmek sizin için Türkiye'ye biraz ara vermek anlamına mı geliyor?
Tam tersi. Daha çok çalışmak: Arbeit, Arbeit, Arbeit. (gülüyor) Güzel
insanlarla tanışmak, güzel stüdyolarda müzik yapmak, güzel prodüksiyonlar
yapmak. Bizim amacımız bu. Ankara'yı konuşmuştuk, o zamanlar hep
imkansızlıktan yakınırdık. Rap yapmayı çok istiyoruz, imkanımız yok,
ekonomik durumuz iyi değil, “Ankara'da kimse anlamıyor bizi“ falan. Şimdi
hayat yeni bir „challenge“ koydu önümüze. Dedi ki hayat: Al sana imkan
kardeşim. Hadi bakalım, ne yapıyorsun görelim.
26 Mar 2019
## AUTOREN
(DIR) Volkan Ağar
## TAGS
(DIR) taz.gazete
(DIR) Özgürlükler
(DIR) Kültür
(DIR) Politika
(DIR) Rap
(DIR) taz.gazete
## ARTIKEL ZUM THEMA