# taz.de -- Doğan medya havuza dalarken: Özgür basın için „Yaysat“ tehlikesi
       
       > Hürriyet, CNN Türk hatta DHA'dan daha büyük bir risk, özgür ve bağımsız
       > yayın yapan gazetelerin dağıtıldığı „Yaysat“ şirketinin de iktidarın
       > eline geçmiş olması.
       
 (IMG) Bild: „Artık on binlerce gazete bayiinin vitrinleri üzerinde de bir AKP tekeli olacak.“
       
       Hürriyet, CNN Türk ve Doğan Haber Ajansı'nın (DHA) da içinde bulunduğu
       Doğan Medya Grubu'nun satışı, Perşembe günü itibariyle KAP'a bildirildi.
       Grubu satın alan kişi, yıllar önce Milliyet ve Vatan gazetelerini alarak
       medyaya giren ve [1][pişmanlığını gizleyemeyen] Erdoğan Demirören.
       
       ## Gerçekten ucuza mı gitti?
       
       Erdoğan Demirören, 1980'lerde Turgut Özal’ın öngördüğü yeni basın patronu
       tipolojisinin kristalleşmiş hâli: Holdingi enerji, sanayi, gayrimenkul,
       inşaat ve madencilik alanında faaliyet gösteriyor ve “kim için niye ve
       nasıl girdiği“ bilinmeyen basın sektöründe sürekli zarar ediyor.
       
       Örneğin AKP iktidarının ilk günlerinde bütün mallarına ve de medya grubuna
       (diğer medya gruplarının alkışları eşliğinde) [2][el konulan Cem Uzan],
       Star gazetesinden tek kuruş kâr etmediği gibi her gün yüz binlerce dolar
       zarar ederek gazeteyi çıkartıyordu. O gazete, 2004 yılında el konulmasının
       ardından AKP ve Erdoğan karşıtı arşivi de silinerek AKP’ye yakın
       işadamlarına verildi. Gazeteyi alan hiçbir iş insanı da çıkıp “Yahu bu her
       gün zarar ediyor, ben bunu niye alayım?“ demedi.
       
       Türkiye’nin en büyük gazetesi Hürriyet günlük 200 bin civarında, neredeyse
       kâğıt ve baskı maliyetinden ucuza satılıyor; reklam gelirlerinin de bırakın
       üst düzey yöneticilerinin bol sıfırlı maaşlarını, baskı maliyetini bile
       anca karşıladığını tahmin ediliyor. Kaldı ki üzerinde konuştuğumuz satışta,
       duyanların pek de yakıştıramadığı, „Ucuza gitmiş,“ dediği 890 milyon ila
       1.1 milyar dolar arası bir meblağa satılması öngörülen bu grubun yıllık
       ortalama zararı [3][100 milyon dolara yakın.] Medya grubu, Demirören'in
       elinde de zarar etmeye devam edecek. E bu adam işadamı, bu kadar zarar
       edecekse, Demirören, kendi sözleriyle „nasıl girdi bu işe ya, kim için?“
       
       Borsa yatırımcıları bu soruların cevabını bizden çok daha iyi biliyor
       olmalı ki Doğan Gazetecilik AŞ’in piyasa değeri bir anda İstanbul
       Borsası’nın yasal sınırı olan % 20 oranında arttı. „Satılan mal iyiymiş“
       demek mümkündü ama malı satıp kurtulan Doğan Holding’in hisseleri de aynı
       oranda arttı.
       
       ## „Şimdi ne değişecek“ sorusu
       
       Elbette gazetelerin aslında siyaset üzerinde etkili olup, yeri geldiğinde
       istenildiği gibi eğilip bükülerek dolaylı yollardan çok para kazandırması
       büyük bir sır değil. Türkiye’nin en büyük müteahhitlerinin devletten ihale
       üzerine ihale alırken arada bir iki gazete bir iki de televizyon satın alıp
       hükümetin emrine sunması artık hepimizin için son derece alışıldık bir
       durum.
       
       Hürriyet’in (ve buna bağlı olarak Kanal D’den CNN Türk’e bir sürü
       televizyonun) satılmasıyla “Doğan grubu neydi ki?“ „Onlar zaten hükümetin
       emrinde değil miydi?“, “Ne değişecek şimdi?“ türünde meseleyi hafife alan
       yorumlar yapılıyor. Maalesef bu iş o kadar basit değil.
       
       Satılan paketin içindeki şirketlerden biri de Doğan Dağıtım Satış Pazarlama
       Matbaacılık Ödeme Aracılık ve Tahsilat Sistemleri A.Ş, yani Yaysat. Yaysat,
       gazeteleri, dergileri satış noktalarına ulaştıran, Türkiye’deki iki dağıtım
       şirketinden biri. 2015 sayılarına göre gazete dağıtım pazarının yüzde
       68'ine sahip. Diğer dağıtım şirketi ise Cumhurbaşkanı Recep Tayyip
       Erdoğan’ın çok uzun süre önce ele geçirdiği Sabah grubuna bağlı Turkuvaz
       Dağıtım şirketi. Yani her türlü gazete veya dergiyi satıldığı noktaya
       götüren ya Yaysat ya da Turkuaz. Bu satışın ardından Yaysat ve Turkuaz'ın
       artık tamamen ortak hareket edeceğini kestirmek güç değil değil. Peki şimdi
       ne olacak?
       
       ## İyi ve kötü senaryolar
       
       En iyi senaryo, iki dağıtım şirketi de rekabet koşullarında faaliyetini
       sürdürecek. Hiçbir şey değişmeyecek. Eğer uslu durursanız siz de Şirinler
       köyünü görebileceksiniz, diş perisi yastığınızın altına para koyacak, falan
       filan.
       
       Kötü senaryo ise biraz farklı: Yaysat ve Turkuaz birlikte dağıtım
       komisyonlarını yükseltecek, muhalif gazetelere bu yükselttiği komisyonları
       uygularken AKP yanlısı medyaya indirimler sunacak, yeri gelecek bedavaya
       dağıtacak. Önce tirajı düşük yayınlar etkilenecek. Şu an mevcut durumda
       zaten bayiilerin son bir kaç yıldır artık satmak istemediği, neredeyse
       sadece süpermarketler ve kitapçı zincirlerinde satılan muhalif gazete ve
       dergiler yüksek komisyonlar altında, kendilerini destekleyen holdingleri de
       olmadığı için yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalacaklar.
       
       Kaldı ki yukarıdan gelen bir emirle, özellikle Anadolu’ya dağıtılan gazete
       ve dergilerin, paketleri bile açılmadan “satılmadı“ denilerek geri
       gönderilme ihtimali de var. Belki bir ihtimal Sözcü gibi muhalefetiyle daha
       çok iktidara hizmet eden gazeteleri dağıtıp çifte standart
       uygulamadıklarını iddia edecekler ya, aslını isterseniz ona da çok gerek
       yok. Örneğin Cumhuriyet Gazetesi, dağıtım şirketini mahkemeye verse [4][o
       davaya kim bakacak?] Rekabet kuruluna gitse [5][ne olacak?]
       
       Sözün kısası, Yaysat bu satışın, gölgede kalan, önemli bir şirketi. 2019’da
       hatta belki daha da erken yapılacak seçimler öncesi Türkiye’deki artık on
       binlerce gazete bayiinin vitrinleri üzerinde de bir AKP tekeli olacak.
       
       22 Mar 2018
       
       ## LINKS
       
 (DIR) [1] https://www.youtube.com/watch?v=hHBJgxgDIP4&feature=youtu.be&t=222
 (DIR) [2] http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/uzan-grubuna-el-konuldu-202654
 (DIR) [3] http://www.borsagundem.com/haber/dogan-holdingden-buyuk-zarar/1284600
 (DIR) [4] https://www.birgun.net/haber-detay/bagimsiz-ve-tarafsiz-yargi-yurutmeyi-ayakta-alkisladi-208648.html
 (DIR) [5] https://www.haberler.com/chp-rekabet-kurulu-tupras-icin-akp-den-talimat-mi-5563276-haberi/
       
       ## AUTOREN
       
 (DIR) Barış Uygur
       
       ## TAGS
       
 (DIR) taz.gazete
 (DIR) Özgürlükler
 (DIR) Köşe yazısı
       
       ## ARTIKEL ZUM THEMA