I. 3. EXULTAVIT COR MEUM Office: Feria Quarta ad Laudes (Canticum Feriale): Breviaria Monasticum et Romanum. ANTIPHON: Dominus judicabit fines terr‘ (Breviarium Monasticum); Exultavit cor meum in Domino, qui humiliat et sublevat (Breviarium Romanum). III Nocturns In Festo Sc Cordis Jesu: Breviarium Monasticum III Nocturns Dominica ultima Octobris -- Dominus Noster Jesu Christi Regis: Breviarium Monasticum LATIN: Biblia Sacra Vulgata 1 Samuel 2: 1-10 1. Exultavit cor meum in Domino/ exaltatum est cornu meum in Domino/ dilatatum est os meum super inimicos meos/ quia laetata sum in salutari tuo/ 2. non est sanctus ut est Dominus/ neque enim est alius extra te/ et non est fortis sicut Deus noster/ 3. nolite multiplicare loqui sublimia gloriantes/ recedant vetera de ore vestro/ quoniam Deus scientiarum Dominus est/ et ipsi praeparantur cogitationes/ 4. arcus fortium superatus est/ et infirmi accincti sunt robore/ 5. saturati prius pro pane se locaverunt/ et famelici saturati sunt/ donec sterilis peperit plurimos/ et quae multos habebat filios infirmata est/ 6. Dominus mortificat et vivificat/ deducit ad infernum et reducit/ 7. Dominus pauperem facit et ditat humiliat et sublevat/ 8. suscitat de pulvere egenum et de stercore elevat pauperem/ ut sedeat cum principibus et solium gloriae teneat/ Domini enim sunt cardines terrae et posuit super eos orbem/ 9. pedes sanctorum suorum servabit/ et impii in tenebris conticescent/ quia non in fortitudine roborabitur vir/ 10. Dominum formidabunt adversarii eius super ipsos in caelis tonabit/ Dominus iudicabit fines terrae et dabit imperium regi suo/ et sublimabit cornu christi sui/ SOURCES: 1: Ps. 34:9, [Gall./Heb.] anima autem mea exultabit in Domino; Ps 83:3 [Gall], cor meum et caro mea exultavit in Deum vivum/ [Heb] cor meum et caro mea laudabunt Deum viventem; Ps. 88:18, [Gall] et in beneplacito tuo exaltabitur cornu nostrum/ [Heb.] et in misericordia tua elevabis cornu nostrum; Zacc. 10:7, et exultabit cor eorum in Domino; Ps. 9:16, [Gall/Heb] exultabo in salutari tuo; Isaiah 25:9, iste Dominus sustinuimus eum exultabimus et laetabimur in salutari eius; Isaiah 61:10, gaudens gaudebo in Domino et exultabit anima mea in Deo meo; Luke 1:47, et exultavit spiritus meus in Deo salutari meo; 2: Deut. 2:35, ut scires quoniam Dominus ipse est Deus et non est alius praeter unum; 2 Sam. 7:22, idcirco magnificatus es Domine Deus quia non est similis tui neque est deus extra te; Exod. 15:11, quis similis tui in fortibus Domine quis similis tui; 2 Sam. 22:32, quis est deus praeter Dominum et quis fortis praeter Deum nostrum; Job 36:22, ecce Deus excelsus in fortitudine sua et nullus ei similis in legislatoribus; 4: Ps. 36:15, [Gall] et arcus ipsorum confringatur/ [Heb] et arcus eorum confringantur; Ps. 45:10, [Gall] arcum conteret et confringet arma/ [Heb] arcum confringet et concidet hastam; Ps. 75:4, [Gall] ibi confregit potentias arcuum/ [Heb] ibi confringet volatilia arcus; 5: Luke 1:53, esurientes implevit bonis et divites dimisit inanes; Isaiah 54:1, lauda sterilis quae non paris decanta laudem; Jeremiah 15:9, infirmata est quae peperit septem defecit anima eius; 6: IV Ezrae 8:13, et mortificabis eum ut tuam creaturam et vivificabis eum ut tuum opus; Deut. 32:39, ego occidam et ego vivere faciam; Sapientia 16:13, tu enim vitae et mortis habes potestatem et deducis ad portas mortis et reducis; Tobias 13:2, deducis ad infernum et reducis; 7: Ps. 74:8, [Gall] quoniam Deus iudex est hunc humiliat et hunc exaltat/ [Heb] sed Deus iudex hunc humiliabit et hunc exaltabit; Luke 1:52, deposuit potentes de sede et exaltavit humiles; Job 5:11, qui ponit humiles in sublimi et maerentes erigit sospitate; Sirach 7:12, est enim qui humiliat et exaltat circumspector Deus; Ezekiel 21:26, nonne haec est quae humilem sublevavit et sublimem humiliavit; 8: Ps 112:7 [Gall] suscitans a terra inopem et de stercore erigens pauperem/ [Heb] suscitans de terra inopem et de stercore elevat pauperem; Ps. 9:10 [Heb] et erit Dominus elevatio oppresso elevatio opportuna in angustia; Ps. 112:8, [Gall] ut conlocet eum cum principibus/ [Heb] ut eum sedere faciat cum principibus; Job 36:7, et reges in solio conlocat in perpetuum; Ex. 19:5, mea est enim omnis terra; Ps. 71:8, [Gall] et dominabitur a mari usque ad mare et a flumine usque ad terminos orbis terrarum/ [Heb] et dominabitur a mari e=usque ad mare et a flumine usque ad terminos terrae; Ps. 92:1, [Gall] etenim firmavit orbem terrae qui non commovebitur/ [Heb] insuper adpendit orbem qui non commovebitur; 9: Ps. 120:3, [Gall/Heb] non det in commotionem pedem tuum; 10: Ps. 7:10, [Gall] consummetur nequitia peccatorum/ [Heb] consumatur malum iniquorum; II Samuel 22:14, tonabit de caelis Dominus; Ps. 17:14, [Gall/Heb] et intonuit de caelo Dominus; Ps. 9:9, [Gall] et ipse iudicabit orbem terrae in aequitate/ [Heb] et ipse iudicat orbem in iustitia; I Par 16:33, quia venit iudicare terram; Ps. 131:17, [Gall] illic producam cornu David paravi lucernam christo meo/ [Heb] ibi oriri faciam cornu David paravi lucernam christo meo. LITURGICAL COGNATES Magnificat (Dominica ad Vesperas, Feria Secunda ad Vesperas, Commune Apostolorum extra Tempus Paschale in 1 Vesperis, Officium Defunctorum ad Vesperas -- Breviarium Monasticum; Dominica ad Vesperas -- Breviarium Romanum) Cantemus Domino (Feria Quinta ad Laudes, Canticum Feriale -- Breviaria Monasticum et Romanum) Audite Caeli (Sabbato ad Laudes, Canticum Feriale -- Breviaria Monasticum et Romanum) NB Breviarium Monasticum variants: *eius > ejus passim, i + vowel > j + vowel passim 1: *exultavit > exsultavit 3: *quoniam > quia 5: *saturati > repleti; *pro pane > pro panibus 6: *ad infernum > ad inferos 10: *super > et super NB Breviarium Romanum variants: 1: *exultavit > exsultat; *exaltatus est > extollitur; *in Domino > in Deo meo; *dilatatum est > late aperitur; *super > contra; *laetata sum > gaudeo; *in salutari tuo > de auxilio tuo 2: *ut est Dominus > par Domino; *est alius > alius est; *et non est fortis > neque petra; *sicut Deus noster > similis Deo nostro 3: *multiplicare > multa; *sublimia > superbe; *gloriantes recedant vetera de ore vestro > neque insolentia prodeat ex ore vestro; *quoniam > quia; *scientiarum > scienti‘; *Dominus est > est Dominus; *ipsi > ab ipso; *praeparantur > ponderantur; *cogitationes > actiones 4: *superatus est > confringuntur; *infirmi > debiles; *accincti sunt > autem cinguntur 5: *saturati > saturi; *prius > OMITTED; *se locaverunt > se locant; * et > OMITTED; *saturati sunt > vero a labore cessant; *donec > OMITTED; *peperit >parit; *plurimos > septies; *quae multos habebat > multorum parens; *infirmata est > languescit 6: *mortificat > dat mortem; *vivificat > [dat] vitam; * ad infernum > ad inferos 7: *humiliat > humilem reddit; *sublevat > [reddit] excelsum 8: *suscitat > erigit; *de > e; *de stercore elevat pauperem > pauperem e stercore attollit; *sedeat > det ei sedem; *cum > inter; *principibus > principes; *teneat > tribuat ei; *cardines > columnae; *posuit super eos orbem > super eas posuit orbem 9: *pedes > gressus; *servabit > custodit; *et > OMITTED; *in tenebris > autem in tenebris; *conticescent > pereunt; *quia non in fortitudine roborabitur vir > neque enim robore suo fortis est vir 10: *formidabunt > confringet; *adversarii eius > adversarios suos; *super ipsos > excelsus; *imperium > potentiam; *sublimat > extollet; *christi > Uncti. PSALTERS I. B.L. Cotton Vespasian A.i, fol 143r 1: *exaltatum > et exaltatum; * in domino > in domino meo 3: *quoniam > quia; *praeparantur > prqparantur 5: *saturati > repleti; *pro pane > pro panibus; *sterilis > sterelis; *et quae >et quq 6: *ad infernum > ad inferos 7: *sublevat > sublimat 8: *suscitat > suscitans; *elevat > eregens